Shein; modegigant of beruchte copycat en boef?

Gen-Z’ers zullen vast weten wat ik bedoel wanneer ik het heb over afbeeldingen verdeeld in twee vakken. In het ene vak staat een outfit afgebeeld ter waarde van een paar honderd zo niet duizenden euro’s. In het andere vak staat een zeer gelijkende outfit afgebeeld voor nog geen € 20,-. Die laatste, goedkope outfit kan je scoren bij het Chinese bedrijf Shein (uitgesproken als “shie-in”). Van de consumenten waar Shein zich op richt (jongeren – Gen-Z’ers – met een beperkt budget) klinkt dit uiteraard als muziek in de oren. Naast het feit dat Shein super snel inspeelt op de nieuwe trends, hoeven consumenten ook nog eens zeer weinig verzendkosten te betalen voor deze hippe look. Het is dan ook niet zo gek dat Shein de afgelopen jaren zo enorm is gegroeid (meer dan 8 miljard euro omzet per jaar), maar hoe is dit mogelijk? En vooral, gaat het er wel allemaal netjes aan toe?

Auteursrechtinbreuk

Om auteursrechtelijke bescherming te kunnen verkrijgen, dient een werk een eigen, oorspronkelijk karakter te hebben en het persoonlijk stempel van de maker te dragen. Een werk mag aldus niet ontleend zijn aan een al eerder bestaand werk. Er moeten nieuwe creatieve keuzes gemaakt zijn bij de totstandkoming van het desbetreffende werk. Ondanks dat het niet met zoveel woorden in de Auteurswet staat vastgelegd, kan kleding ook als werk in de zin van de Auteurswet worden bestempeld. Het volgende is onder meer bepaald in een uitspraak van de Rechtbank Den Haag over het kledingmerk Desigual: “de ontwerpen van Desigual door creatieve keuzes ten aanzien van het gebruik van stoffendessins in patchworkpatronen, kleuren en op de kledingstukken aangebrachte afbeeldingen en detaillering het persoonlijk stempel van de maker dragen”. (Rechtbank ‘s-Gravenhage, 8 augustus 2012, zaaknr. 399511/HA ZA 11-2154 (It’s not the same (INTS) tegen Sun Lover’s Casual v.o.f.))

Shein kopieert er flink op los. Een eigen, oorspronkelijk karakter of het persoonlijk stempel van de maker heeft de kleding van Shein absoluut niet. Shein neemt daarentegen de persoonlijke en creatieve keuzes van de ontwerper over waardoor dit auteursrechtinbreuk is. Onder andere merken zoals Levi’s, Dr. Martens en Ralph Lauren klaagden Shein al aan voor het onrechtmatig kopiëren van hun ontwerpen. Deze grote namen beschikken over voldoende financiële middelen en grote bekendheid om Shein te laten stoppen met de inbreuk. Voor kleinere, nieuwere en minder bekende merken is dit vele malen lastiger waardoor Shein ongestoord kan doorgaan met deze oneerlijke en onrechtvaardige praktijken.

Meer misstanden

Het feit dat Shein veelvuldig auteursrechtinbreuk pleegt, is niet het enige misstand rondom deze Chinese copycat. Shein is daarnaast een zeer milieuvervuilend bedrijf aangezien alles per vliegtuig wordt vervoerd, de kwaliteit zodanig slecht is dat mensen hun kleding snel weggooien en gebruik wordt gemaakt van de goedkoopste en meest vervuilende synthetische materialen. Verder schort het aan goede werkomstandigheden. Werknemers maken zeer lange dagen die gevuld zijn met repetitief werk en verdienen hier een tamelijk laag salaris mee. Bovendien hebben zij in de meeste gevallen geen arbeidscontract waardoor het mogelijk is dat ze zonder pardon ontslagen worden.

Conclusie

Mocht je weleens bij Shein kleding bestellen dan hoop ik dat je na het lezen van deze blog dit voortaan zal laten. Voor iets meer geld koop je een kledingstuk van een betere kwaliteit, met een mooiere pasvorm en zorg je voor minder negatieve impact op het milieu. En met de kennis dat de originele maker van het kledingstuk weer de vergoeding en credits krijgt die hem of haar toekomt, zal je geheid nog meer sh(e)inen in je nieuwe outfit!