De gevaren van stemklonen door kunstmatige intelligentie

De laatste tijd hoor je wel vaker dat kunstmatige intelligentie een grote invloed heeft op de mensheid en de wereld. Zo kunnen er nu ook stemmen worden gekloond door kunstmatige intelligentie. Maar is dat toegestaan?

Wat is kunstmatige intelligentie?

Kunstmatige intelligentie is de mogelijkheid om door middel van machines of software mensachtige vaardigheden te vertonen.  

Wat is stemklonen?

Stemklonen is een techniek waarbij software wordt gebruikt om de stem van een persoon te kopiëren, te imiteren of te klonen. Door middel van audio-opnamen van een persoon kan met kunstmatige intelligentie een nauwkeurige replica met nuances en intonaties van de stem van die persoon gemaakt worden. 

Hoe werkt het? 

Een persoon leest een specifiek script voor, het algoritme leert vervolgens hoe het bepaalde klanken uitspreekt en welke emoties het daarbij hoort te voelen. Hierna kan dit algoritme worden gebruikt om verschillende opnamen te maken voor die persoon. 

Wat zijn de gevaren van stemklonen? 

Hoewel stemklonen veel voordelen heeft, zijn de nadelen helaas groter. Veel criminele organisaties maken gebruik van kunstmatige intelligentie om stemmen te imiteren en zo mensen op te lichten. Misschien heb je weleens een appje gehad, waarin stond: “Hi mam, dit is mijn nieuwe nummer. Ik kan niet bij mijn bank, dus kun je even geld overmaken?”. Dit is een bekend voorbeeld van WhatsAppfraude waarbij criminelen zich voordoen als een bekende van de ontvanger om hen geld af te troggelen. 

Is stemklonen toegestaan?

Tot op heden bestaat er nog geen auteursrecht op een stem. Dit betekent dat stemklonen nog niet wettelijk strafbaar is gesteld. Wel is er in de Europese regelgeving vastgelegd dat commerciële misleiding door stemklonen niet is toegestaan. Verder staat er in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) dat een stem een persoonsgegeven is wat niet zomaar door bedrijven en organisaties gebruikt mag worden. Vaak wordt er in specifieke situaties door de rechter een afweging gemaakt tussen vrijheid van meningsuiting en misleiding. Zo kun je bijvoorbeeld een politicus iets onschuldigs laten zeggen, zolang het duidelijk is dat er gebruik is gemaakt van stemklonen. Is dit niet het geval en zorgt het voor misleiding, dan zal de rechter bepalen of stemklonen is toegestaan.

Toekomst

De ontwikkelingen van kunstmatige intelligentie zijn in de afgelopen jaren hard gegaan. Deze trend zal zich nog verder voortzetten. De voorspelling is dat de komende tijd veel meer apps, software en grote communicatiebedrijven gebruik gaan maken van stemklonen.