Een nieuwe merknaam bedenken, veel ondernemers vinden het maar lastig. En dat is niet gek, een nieuwe merknaam bedenken is ook niet makkelijk. Het moet immers pakkend zijn, bij jouw bedrijf passen en origineel zijn. Maar het moet ook registreerbaar zijn als merk. Want je wilt de risico’s niet lopen van het niet registreren van je merknaam. Je merknaam is immers je alles: het is het gezicht van je bedrijf. Lees meer over waarom je jouw merk moet registreren.
Oke, dus hoe pak je dat dan aan, een nieuwe merknaam bedenken? In een op Marketingfacts verschenen artikel deelde branding expert Arjan Kapteijns 4 typen merknamen: conceptuele, beschrijvende, verzonnen en allitererende merknamen. Om je een handje te helpen in het proces van een nieuwe merknaam bedenken gaan we in dit artikel deze 4 typen merknamen nader bekijken vanuit het merkenrecht.
Onderscheidend en niet beschrijvend
Voordat we ingaan op de typen merknamen eerst even kort wat over een belangrijke inhoudelijke voorwaarde waaraan namen moeten voldoen om als merk ingeschreven te mogen worden. Deze voorwaarde is gebaseerd op Benelux en EU wetgeving. Heel kort gezegd gaat het om het volgende:
- de naam moet onderscheidend zijn en mag niet puur (één van de kenmerken van) de producten en/of diensten waarvoor je het merk aanvraagt beschrijven.
Dus: de naam moet onderscheidend zijn en niet beschrijvend voor de betreffende producten/diensten. Wanneer je een merk aanvraagt in de Benelux of de EU, zal de betreffende merken instantie de naam hierop toetsen. In zeer uitzonderlijke gevallen kunnen beschrijvende merken ingeschreven worden, maar de hoofdregel is dat merken niet beschrijvend mogen zijn. Als de instantie vindt dat de naam niet aan deze regels voldoet, zal de naam dus geweigerd worden. Je bent dan je geld kwijt.
Bezwaar
Als je een merk aanvraagt in de Benelux of EU, is er ook een periode waarbinnen derden eventueel bezwaar kunnen maken (omdat ze bijvoorbeeld vinden dat jouw merk te veel lijkt op dat van hen). De naam wordt pas als merk ingeschreven als het inhoudelijk aan de wet voldoet én er geen bezwaar wordt ingediend binnen deze periode. Daarom moet je altijd eerst onderzoek (laten) doen naar de beschikbaarheid van je naam.
Als je een merk aanvraagt in de Benelux of EU, is er ook een periode waarbinnen derden eventueel bezwaar kunnen maken (omdat ze bijvoorbeeld vinden dat jouw merk te veel lijkt op dat van hen). De naam wordt pas als merk ingeschreven als het inhoudelijk aan de wet voldoet én er geen bezwaar wordt ingediend binnen deze periode. Daarom moet je altijd eerst onderzoek (laten) doen naar de beschikbaarheid van je naam.
Conceptuele merknamen
Bij conceptuele merknamen gaat het om namen die de kern van een merk beschrijven, maar dan op een creatieve en leuke manier. Indien goed gedaan geven deze merken als het ware een knipoog naar iets beschrijvends, zonder beschrijvend te zijn. Een mooi voorbeeld van een dergelijke naam is het merk GELDMAAT voor geldautomaten, door Kapteijns genoemd onder de categorie “beschrijvende merknamen”. Dit merk is vanuit merkenrechtelijk oogpunt niet beschrijvend. Al klinkt het woord misschien meer als “geldautomaat”, er staat “geldvriend” en dat is niet direct beschrijvend voor geldautomaten. Het merk is dan ook ingeschreven als Benelux merk op basis van onderscheidend vermogen.
Je ziet: het kan lastig zijn om een merkenrechtelijk beschrijvend merk van een onderscheidend merk te scheiden. Bezig met je merknaam bedenken en twijfels over je naam? Neem contact op.
Beschrijvende merknamen
Hoewel je vanuit marketing oogpunt misschien zou willen gaan voor een beschrijvende naam, moet je in het merkenrecht juist daarvoor uitkijken. Vraag je namelijk een beschrijvende naam aan als merk, dan zal je naam in principe door de officiële instantie worden geweigerd en ben je ook je geld kwijt. Een voorbeeld van een beschrijvende naam is “kapper” voor kappersdiensten.
Het is echter niet altijd zo straight forward. Neem het merk Deliveroo voor bezorgdiensten van voedsel en dranken. Het woord “deliveroo” bestaat niet. Het woord is een samenvoeging tussen de Engelse woorden ”delivery” en “kangaroo”. Er ontstaat hiermee een nieuw, niet voor de hand liggend woord en dat maakt het merk voldoende onderscheidend. Maar niet elke samenvoeging is voldoende onderscheidend. Een naam als Kidslife voor financiële dienstverlening op het gebied van kinderbijslag, is weer beschrijvend. Dit geldt ook voor de naam Glueless, voor meubelen.
De lijn tussen onderscheidend en beschrijvend kan erg dun zijn en wat marketingtechnisch gezien misschien een top naam is, kan merkenrechtelijk gezien een fiasco zijn. Houd dit in het achterhoofd wanneer je je merknaam bedenkt.
Verzonnen merknamen
Deze categorie betreft namen die verzonnen zijn. Vanuit het merkenrecht heb je met puur verzonnen fantasienamen de grootste kans om niet beschrijvend te zijn. Als een naam compleet verzonnen is, kan het immers ook moeilijker beschrijvend zijn voor de producten of diensten. Neem het voorbeeld Google voor zoekmachine diensten. Google is een verbastering van het woord “googol” (het getal met de waarde 1 met 100 nullen). Of Kodak voor fototoestellen: een compleet verzonnen naam. Een nadeel van het from scratch verzinnen van een naam is natuurlijk dat je dan wellicht meer moet doen aan je marketing en PR voor naamsbekendheid. Maar dan heb je ook wat.
Allitererende merknamen
Allitererende merknamen zijn merknamen die bestaan uit meerdere korte woorden die met dezelfde medeklinker beginnen. Bijvoorbeeld Coca-Cola voor frisdranken. Het gebruik van die terugkerende medeklinker maakt de naam pakkender. Wat het merkenrecht betreft geldt natuurlijk ook hier dat je moet opletten of de naam niet beschrijvend is. De naam Coca-Cola bijvoorbeeld verwijst naar 2 ingrediënten die oorspronkelijk in het populaire drankje zitten of zaten: cocabladeren en kolanoten. Omdat er gebruik gemaakt is van afkortingen en andere wijzen van spellen is het geen direct beschrijvende naam, zeker niet toen de naam bedacht werd. Dit catchy voorbeeld toont dat allitererende namen zeker een goede optie zijn bij een merknaam bedenken.
Dus wat is de beste categorie?
Een naam moet echt bij jou en jouw bedrijf passen en dus is er niet een “beste categorie”. Wat we vanuit het merkenrecht wel moeten benadrukken is dat je beschrijvende namen wilt vermijden om een weigering te voorkomen. Zoals je ziet kan de lijn tussen beschrijvend en onderscheidend erg dun zijn. Daarom is het verstandig om een expert in te schakelen die hier verstand van heeft. Zo voorkom je verkeerde keuzes en onnodige kosten.
Een naam moet echt bij jou en jouw bedrijf passen en dus is er niet een “beste categorie”. Wat we vanuit het merkenrecht wel moeten benadrukken is dat je beschrijvende namen wilt vermijden om een weigering te voorkomen. Zoals je ziet kan de lijn tussen beschrijvend en onderscheidend erg dun zijn. Daarom is het verstandig om een expert in te schakelen die hier verstand van heeft. Zo voorkom je verkeerde keuzes en onnodige kosten.