Veelgestelde vragen

Een merknaam is net als een tattoo, het moet in één keer goed.

Een goede merknaam is het visitekaartje van je onderneming. Denk van te voren dus goed na wat jij neer wil zetten met je onderneming en hoe jij wilt dat mensen jouw bedrijf gaan zien. Daarnaast moet een goed merk aan een aantal eisen voldoen wil je het kunnen beschermen.

Een goed merk moet onderscheidend zijn. Dit betekent dat consumenten, die de markt waarin jij je producten of diensten aanbiedt kennen, jouw merk herkennen dat het bij jouw onderneming hoort. De merkeninstantie is uiteindelijk degene die bepaalt of een naam of logo als merk geregistreerd kan worden. Er zijn een aantal criteria waaraan een merk moet voldoen, en dit toetst de merkeninstantie.

1. Het merk is niet beschrijvend:
   Een naam die beschrijft wat voor soort producten jij aanbiedt (‘Visrestaurant’ voor een visrestaurant, 'Het Bakkertje' voor een bakkerswinkel) is daarom niet onderscheidend genoeg. Een naam of logo dat teveel lijkt op een bestaand merk, is om die reden ook niet onderscheidend. Consumenten weten dan namelijk niet of zij jouw producten of die van jouw concurrent aanschaffen. Zulke namen zul je dan ook niet kunnen claimen.
2. Het merk heeft onderscheidend vermogen:
   Meestal is een merk een naam of logo, dat wil zeggen dat consumenten het ook kunnen zien als een merk. Wanneer consumenten een naam of logo alleen zien als een versiering op een verpakking bijvoorbeeld, kan dit geen merk zijn. Daarom moet het merk ook grafisch waarneembaar zijn, wat inhoudt dat het figuren, lijnen en/of letters moet bevatten. Het belangrijkste is dat het merk origineel is zodat jij de enige bent die lading geeft aan deze (nieuwe) betekenis van het woord of merk. Onderscheidend vermogen maakt jouw merk sterk en daarmee ook potentieel waardevol.
3. Het merk is niet misleidend:
   Je mag niet de indruk wekken dat je product bepaalde kenmerken heeft die onjuist zijn, waardoor je de consument op het verkeerde been zet. Dit is het geval wanneer je je consumenten het idee geeft dat jouw product uit een plaats komen, als dat niet het geval is. Zo kan je wel een appel als logo gebruiken als je computers produceert, maar niet als je een drank maakt waar geen appels in zitten. Dat is het namelijk misleidend. Wanneer er wél appels in de drank zitten is het geen goed idee dit als logo te gebruiken, de kans is aanwezig dat het logo te beschrijvend is. 
4. Het teken mag geen vlag, wapen of ander officieel embleem zijn:
   Gebruik geen sterren (zoals de EU die in zijn vlag heeft staan) want je krijgt geheid problemen! Swiss Sense ondervond hetzelfde probleem: zij moesten het Zwitserse vlaggetje uit hun logo halen.
5. Het vormmerk mag geen overlap hebben met andere IE-rechten zoals het modellenrecht of octrooirecht.
   Als je niet wil dat jouw concurrenten de uiterlijke verschijningsvorm van je producten of diensten namaken, is het natuurlijk geweldig als je deze vorm als merk weet vast te leggen. Een merkrecht kun je namelijk eindeloos verlengen in tegenstelling tot een model of octrooi. Het is niet de bedoeling van het merkenrecht om producten of diensten die al zijn beschermd met een ander IE-recht, te overlappen met het merkenrecht om zo een eindeloze registratie te kunnen bereiken.
   Artikel 7, lid 1 onder e Merkenverordening:
   “Een vorm kan geen merk zijn als deze (1) door de aard van de waar is bepaald, (2) een wezenlijke waarde aan de waar geeft of (3) noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen.“
6. Het merk mag niet in strijd zijn met de openbare orde en goede zeden.
   Je moet het wel erg bont maken wil jouw beoogde merk in strijd zijn met de openbare orde en goede zeden. Zeker in de Benelux wordt vrij veel geaccepteerd. Toch zijn er voorbeelden van inschrijvingen die om deze reden werden afgewezen. Een beeldmerk met een gekleurd wapenschild met een wereldbol, ster, en voormalige Sovjet Unie logo (de hamer en sikkel), kwam bijvoorbeeld niet door de toetsing heen.

Een merk is onderscheidend wanneer consumenten in jouw markt, bij het horen of zien van de naam en/of het logo weten dat het om jouw onderneming, diensten of producten gaat. Wanneer men ‘Apple’ hoort, zal iedereen denken aan het welbekende elektronicabedrijf. Om deze reden kan de naam of het logo niet hetzelfde zijn of teveel lijken op andere bestaande merken in de branche waarin jij actief bent. De merkeninstantie beoordeelt of een naam voldoende onderscheidend vermogen heeft en niet te beschrijvend is.

Wij doen deze beoordeling vooraf, zodat je als ondernemer niet voor verrassingen komt te staan. Wanneer wij het idee hebben dat jouw naam door deze toetsing heen komt, geven we je hier ook een garantie voor, zodat je geen onnodig risico loopt. 

Een naam die precies beschrijft wat jouw product is, zoals ‘Het Bakkertje’ voor een bakker, lijkt een goed idee. Marketingtechnisch heeft het voordelen om een beschrijvende naam te hebben: consumenten weten direct wat jij als ondernemer aan hen aanbiedt. Juridisch gezien is dit minder sterk, omdat een beschrijvende naam niet onderscheidend genoeg is en hierdoor niet ingeschreven kan worden als een merk.

Het is dus meestal geen goed idee om in een naam zoals ‘Het Bakkertje’ voor een bakkerij veel geld, tijd en moeite te investeren. Wanneer de merkaanvraag wordt afgewezen ben je in principe je investeringen kwijt in de naam waar je geen merkenrechten aan kan ontlenen. Een beschrijvende naam is dus niet zo’n goede lange termijn investering. Als je hoopt dat je plannen ooit erg succesvol zullen worden, bedenk dan het volgende voor je een merknaam aanvraagt:

1. Een goede, niet beschrijvende naam;
2. Laat controleren of de naam geregistreerd kan worden (door ons gratis naamsonderzoek);
3. Registreer de naam voordat je investeert om deze op producten en reclame e.d. te gebruiken. Het is namelijk: “wie het eerst komt, die het eerst maalt” bij merkregistraties.

Dit is de uitzondering op de regel dat een niet-onderscheidende naam geen merk kan zijn. Wanneer een naam voor een bedrijf, dienst of product op zichzelf geen onderscheidend vermogen heeft, kan het dit wel krijgen door veelvuldig gebruik. Het merk is dan ingeburgerd.

Als je kunt aantonen dat jouw doelgroep de naam als jouw merk herkent, heeft het daarmee uiteindelijk toch onderscheidend vermogen gecreëerd. Dit zal door marktonderzoek, bewijs van reclamekosten, opinieonderzoek etc. moeten worden aangetoond. Het mag duidelijk zijn dat dit geen kleine investering (vooral in reclamekosten) betreft. Maar op deze manier is het ons wél gelukt om ‘Buienalarm’ als merk te registreren.

Dit hangt af van de naam of het logo dat je wil registreren, de markt waarin je het merk wilt inzetten en de andere merken die op dit moment al op de markt zijn.

Onze juristen kunnen je snel voorzien van een antwoord, zo weet je direct of je met jouw idee een onderscheidend merk te pakken hebt. Via onze website kun je vrijblijvend een gratis naamsonderzoek aanvragen. Wij bieden je een gedegen risicoanalyse met juridisch advies waar anderen honderden euro’s voor vragen.

Alleen je merk registreren is niet genoeg. Je houdt jouw merk onderscheidend door op te treden tegen mensen die jouw merk, of een merk wat erg op dat van jou lijkt, gebruiken. Wanneer je dit niet doet, loop je het risico dat je merk verwaterd. Het verliest namelijk zijn unieke karakter en daarmee verlies jij je alleenrecht. Niet voor niks slaan grote merken regelmatig om zich heen. Een prettige bijkomstigheid van het merkenrecht is dat de overtreder de rekening betaalt, waaronder jouw juridische kosten.

Met onze ruime ervaring kunnen wij jou hierbij helpen. Wij bieden naast onze merkregistraties ook een merkbewakingsservice aan. Door middel van data-analyse sporen wij, uit de vele duizenden merkaanvragen die wekelijks worden gedaan, gelijksoortige merkaanvragen op en geven deze aan jou door. Na overleg kunnen we bezwaar maken namens jou tegen een conflicterend merk. Doordat wij deze zorg voor jou uit handen nemen, zorg je ervoor dat je merk onderscheidend blijft zonder dat je hier zelf onderzoek naar hoeft te doen.

Je mag je eigen merk gebruiken voor de de producten en diensten (‘klassen’) waarvoor jij ze geregistreerd hebt. Als je enkel een woordmerk hebt, mag je dat woord natuurlijk in alle (kleur en lettertype) varianten gebruiken. Als je een (woord-)beeldmerk hebt moet je hiermee wel oppassen! Wanneer je er zelf te veel variaties of verbasteringen van je eigen merk maakt, kan dit betekenen dat jouw merk ‘verwaterd’ en hierdoor niet meer onderscheidend is. Dit kan gevolgen hebben wanneer je wil optreden tegen anderen die jouw merk gebruiken of wanneer je jouw merk wil verlengen. Als je na 5 jaar niet kunt bewijzen dat je jouw merk (zoals het is ingeschreven) ook daadwerkelijk gebruikt, kan een ander je merk nietig laten verklaren. Onze juristen hebben ruime ervaring en kunnen je adviseren hoe je hier mee om kunt gaan. 

Een echt merk is een merk dat door Merk-Echt is geregistreerd (en ook alle merken waarvan wij zouden willen dat deze door ons waren geregistreerd).

De merken die vandaag de dag het meeste waard zijn, zijn uiteraard de merken van de ‘grote’ namen. Brand Directory publiceert ieder jaar een lijst waarin de 50 beste merken van Nederland zijn opgenomen. In 2019 is Shell het meest waardevolle merk van Nederland. Forbes maakt op zijn beurt een lijst van de meest waardevolle merken ter wereld, in 2019 staan (weinig verrassend) Apple, Google en Microsoft in de top 3.

Wanneer je zelf een nieuw merk wil registreren, zijn de ‘beste’ merken de merken die op geen enkel merk lijken dat al op de markt is. Vandaag de dag zijn er echter zoveel merken, dat het moeilijk is om dit zelf uit te pluizen. Om je een idee te geven: er worden elke werkdag ruim 100 merken geregistreerd in de Benelux, in de EU zijn dit er ruim 1000 (die ook geldig zijn in de Benelux). Met onze merkbewakingsservice kunnen wij voor je nakijken of er geen merk wordt aangevraagd dat te veel op dat van jou lijkt. Zo nemen wij deze zorg voor je uit handen.