Wat kun je wel en niet als merk registreren?

Coca-Cola deed ooit een poging om het typische psshht-geluid dat een colablikje maakt bij het openen te registreren als merk. Inclusief één seconde stilte én 9 tellen gebruis. Maar het drankmerk kreeg de deksel op de neus: die ‘psshht’ was niet voldoende onderscheidend ten opzichte van andere blikjesgeluiden. Fair point, want maakt het openen van een blikje Fanta niet een soortgelijk geluid? Toch roept het ook vragen op. Want wat kun je nu wel en niet als merk registreren? Wij leggen het je uit. 

Het is én blijft superbelangrijk om je Intellectuele Eigendom te beschermen. Je intellectuele eigendom geeft je het alleenrecht op jouw unieke idee of creatie – en mag je dus optreden tegen vervelende copycats en meelifters. Je stelt er je onderscheidend vermogen mee veilig en daarmee versterk je óók de concurrentiepositie van je merk. 

Verschillende typen merken

Woordmerken, beeldmerken én woordbeeldmerken zijn by far de meest voorkomende soorten geregistreerde merken. Maar een merk kan ook in andere vormen geregistreerd worden. Ook andere visuele elementen, geuren en klanken kunnen dusdanig typerend zijn voor jouw bedrijf, dat het slim is om óók die te beschermen – en dus als merk te registreren. Deze elementen geven jouw producten, diensten of onderneming een unieke signature. En daarom is het belangrijk om ze te registreren.

Zo kun je een vormmerk registreren voor de unieke vorm van jouw product of de verpakking ervan, of een kleurmerk voor de opvallende kleur die jouw bedrijf zo herkenbaar maakt. En wat dacht je van een klankmerk? Een specifieke klank of combinatie van klanken kan een krachtige manier zijn om jouw merk te communiceren en een blijvende indruk achter te laten bij jouw klanten. Of je registreert een multimedia merk, bestaande uit beelden én klanken. Iets waar Coca-Cola dus niet in slaagde met het psshht-geluid, omdat het geluid niet kenmerkend genoeg was voor een specifieke producent. De volgende typen merken slaagden er wel in om hun merk te registreren in diverse vormen:

Enkele voorbeelden van typen merken op een rij

• Kleurmerk: Lichtbruin, wit en zwart in de branding van Hugo Boss 
• Kleurmerk: KLM-blauw van KLM
• Klankmerk: De jingle van Haribo
• Klankmerk: De tune van 20th Century Fox 
• Klankmerk: De sound van Samsung
• Vormmerk: De vierkante vorm van Ritter Sport chocolade
• Vormmerk: De bolvorm van het Coca-Cola flesje 
• Multimedia merk: het beeld en geluid bij de intro van Prime Video

Voorwaarden merkregistratie: waar moet je rekening mee houden?

Toch kun je niet zomaar alle merkelementen registreren. Er zijn namelijk twee belangrijke voorwaarden waar je aan moet voldoen: 

1. Het merk dient écht onderscheidend te zijn. De producten of diensten waarvoor je het merk aanvraagt, zijn van belang voor het beoordelen van het onderscheidend vermogen. We vertellen je meer over onderscheidend vermogen en wat dit voor jouw merk betekent in deze blog.
2. Je moet het merk ‘duidelijk en nauwkeurig’ in het merkenregister kunnen weergeven (of hoorbaar, voor een klankmerk). Bijvoorbeeld door middel van een animatie- of geluidsbestand, afhankelijk van wat voor merk het betreft. Coca-Cola diende bijvoorbeeld een audiofragment in. Er zijn verschillende manieren om een merk kenbaar te maken in het register, zolang het maar duidelijk is voor iedereen die het merkregister raadpleegt.

Om deze reden is het (nog) niet mogelijk om bijvoorbeeld geuren als merk te registreren. Een geur is tenslotte niet goed weer te geven in een merkregister. En daarmee dus niet te registreren als merk. Een beschrijving is niet ‘duidelijk en nauwkeurig’, omdat iedereen een geur over het algemeen subjectief beleefd (niet iedereen ruikt hetzelfde). Het alternatief, een scheikundige formule, is voor de meeste mensen te complex en daardoor niet de juiste oplossing.

Samengevat, een kleine checklist:

• Het teken moet de goederen of diensten van een onderneming kunnen onderscheiden van anderen (onderscheidend vermogen)
• Het teken moet in het register kunnen worden weergegeven

Beiden check? Dan heb je groen licht voor de registratie van je merk.