Het design van een product kan beschermd worden als model. Zo dacht Puma in 2016 ook het model van de “Puma Creepers” te registreren. Aan het vastleggen van een model zitten echter twee voorwaarden. Een design moet nieuw zijn en een eigen karakter hebben. Het vereiste van nieuwheid verwijst ernaar dat geen identiek model eerder openbaar is gemaakt. In ieder geval niet langer dan 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag. En liet het daar nou net mis gaan bij Puma. De reden? De “Puma Creepers” waren al eind 2014 door Rihanna op instagram openbaar gemaakt.
Wat was er aan de hand?
In december 2014 plaatste Rihanna een foto op haar privé Instagram account met een paar witte schoenen aan met wel heel opvallende zool. Later bekend als de Puma Creepers. Vlak daarna werd bekend dat Rihanna zou gaan samenwerken met schoenenmerk Puma. De geruchtenmolen begon te draaien. Had Rihanna op die specifieke foto nou een nieuw model schoenen aan?
In juli 2016 werd het model door Puma aangevraagd als Gemeenschapsmodel. Op 22 juli 2019 startte J. van Hilst B.V. – een groothandel in onder andere schoenen – een nietigheidsactie. Het aangevraagde model voldeed niet aan de vereisten. Het model kon immers niet nieuw zijn. In 2014 was het model al openbaar gemaakt aan het publiek. Rihanna had ze namelijk in 2014 aan gehad op een virale Instagram post.
Oordeel EUIPO
Het EUIPO oordeelde dat het model van Puma inderdaad nietig was. Het aangeleverde bewijs toonde namelijk aan dat het model al openbaar was gemaakt. Niet alleen de beruchte Instagram foto werd meegewogen. Ook het feit dat het nieuws grote media aandacht had gekregen speelde een rol. In de maanden na de insta-post hadden diverse nieuwswebsites over dit nieuwe Puma-model geschreven. En wat bleek? Rihanna was ook nog gespot met deze schoenen aan in New York.
Hoger beroep door Puma
Puma ging in hoger beroep. Zij voerde onder andere aan dat het model op de foto’s van Rihanna niet goed zichtbaar was. De foto’s waren wazig, toonden geen details en doordat het gedeeld was op Instagram werd er gemakkelijk doorheen gescrolld. Het nieuws had de relevante kringen in de schoenenindustrie helemaal niet bereikt. Volgens Puma kon er dus geen sprake zijn van openbaarmaking aan het publiek.
Op 11 augustus 2022 bevestigde de Kamer van Beroep van het EUIPO de nietigheidsbeslissing*. Het model was inderdaad nietig. De betreffende schoenen waren immers al getoond aan het publiek. De insta-post had 300.000 likes gekregen en er was over geschreven door diverse nieuwswebsites. Dat de schoenenindustrie het nieuwe model níet opgepikt hadden kon Puma dan ook niet hardmaken. De Instagram post werd door de Kamer van Beroep gezien als “solide bewijs van effectieve en voldoende openbaarmaking van het model aan het publiek”.
Lesje geleerd
Uit deze zaak kunnen we een wijze les trekken. Mocht je als ontwerper jouw model willen beschermen, plaats het dan niet voorafgaand aan de aanvraag op social media. Of in ieder geval, niet buiten de 12 maanden termijn. Leg dus tijdig je model vast. Zo loop je niet het risico op het verlies van je modelrecht.
*Board of Appeal EUIPO 11 augustus 2022, IEF 21043, IEFbe 3561; R 726/2021-3 (Puma tegen Van Hilst)
