Kan je een recept vastleggen?

Stel, je hebt een recept bedacht voor een heerlijke pastasaus, een nieuwe of een bijzondere soep. Je denkt dat nog niemand dit eerder zo bedacht heeft. Je schrijft je recept uit, maar dan? Kan je dit recept eigenlijk beschermen middels het IE recht?

Auteursrecht 

Een verzameling recepten in de vorm van een kookboek is als geheel vaak beschermd door het auteursrecht. Auteursrecht ontstaat namelijk op werken die het resultaat zijn van vrije en creatieve keuzes van de auteur. Niet alleen de tekst van een kookboek is dan beschermd, maar ook op de vormgeving van het kookboek, eventuele illustraties of de foto’s van de gerechten rust vaak auteursrecht.

Betekent dit dan ook meteen dat een recept an sich beschermd kan worden? Hoogstwaarschijnlijk niet. Een recept is namelijk een concept of idee. Een pastasaus is nou eenmaal een combinatie van tomaten, knoflook, ui en kruiden in een bepaalde verhouding. Je kan niet vastleggen dat alleen jíj die combinatie van ingrediënten op die manier bij elkaar mag gooien. Een lijst van ingrediënten en daarbij behorende kookinstructie vormt op zichzelf geen creatieve en originele creatie. 

Schrijf je het recept echter uit en plaats je het bijvoorbeeld op een blog, dan is de tekst zelf waarschijnlijk wel beschermd. Een ander mag de letterlijke tekst van het recept dus niet zomaar kopiëren en op zijn of haar blog plaatsen. Dit auteursrecht op tekst valt echter makkelijk te omzeilen door bijvoorbeeld kleine tekstuele aanpassingen te maken. Ook kan je het recept van een ander wel delen met daarbij de bronvermelding. 

Smaak beschermen

Maar hoe zit het met smaak dan? Tot op heden is het helaas niet mogelijk om “smaak” te beschermen. Dit werd al eens eerder geprobeerd door Levola, bekend van de dip “HEKS’KAAS”. Zij stelden dat de smaak van hun kruidendip auteursrechtelijk beschermd was. Zij wilden namelijk optreden tegen de witte wievenkaas van Smilde – die eenzelfde smaak dip op de markt had gebracht. 

De rechter ging hier niet in mee. Op smaak kan simpelweg (nog) geen IE recht rusten, omdat het niet objectief en nauwkeurig kan worden vastgesteld. Over smaak valt namelijk te twisten. Smaakbeleving valt nou eenmaal lastig te vatten in woorden. Hierdoor valt niet objectief vast te stellen waar je dan precies rechten op hebt.

Ook merkrechtelijk valt smaak (nog) niet te beschermen. Ook daar geldt de eis dat merken duidelijk en nauwkeurig moeten kunnen weergegeven worden in het merkenregister. Hoewel dat vandaag de dag inmiddels wel kan voor onder andere hologrammen en multimedia, is de weergave van “smaak” online wat moeilijker te bewerkstelligen. Tot de tijd dat we een “smaak- of reukregister” hebben, kan je de smaak van jouw saus, dip of drank dus helaas niet IE-rechtelijk beschermen.

Bedrijfsgeheimen

Is er dan écht niks mogelijk? Er is nog wel wat mogelijk om je concurrenten toch voor te zijn. Stel je hebt een speciale saus, drank of dip gemaakt – bestaande uit een speciale combinatie van ingrediënten, dan is het ook mogelijk dit “te beschermen” door het juist geheim te houden.

Denk aan de cola van Coca-Cola of de beroemde Big Mac-saus van McDonalds. Tot op de dag van vandaag weet niemand wat de precieze receptuur en ingrediënten daarvan zijn. Slechts een handjevol mensen weten hoe cola of de Big Mac-saus nou precies die specifieke smaak krijgen die we allemaal zo lekker vinden. De “cola-formule” en de precieze receptuur van Big Mac-saus zijn vastgelegd als bedrijfsgeheim. Hiermee worden de eigenaren van het bedrijfsgeheim beschermd tegen onrechtmatig gebruik, denk aan diefstal of spionage. Ze voorkomen zo simpelweg dat concurrenten de saus of drank namaken, omdat concurrenten simpelweg niet weten hóe.