De laatste tijd is bekende kookboeken auteur Sonja Bakker veel in het nieuws geweest vanwege mogelijke auteursrechtinbreuk. Ze zou recepten van anderen een-op-een overgenomen hebben en daarnaast ook foto’s. Uit deze kwestie kunnen we een paar lessen halen die we hieronder voor je op een rijtje zetten!

Les 1: Auteursrecht op het geschreven recept is mogelijk 

Het auteursrecht beschermt zogenaamde “werken”. Dit kan van alles zijn, van een boek tot een film, van een lied tot een meubelstuk. Om voor die bescherming in aanmerking te komen, moet een werk echter wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. In rechtspraak is een belangrijke voorwaarde voor bescherming bepaald, namelijk dat het werk: “een eigen oorspronkelijk karakter bezit en het persoonlijk stempel van de maker draagt”. In makkelijke taal: een werk moet anders zijn dan wat er al is, en de maker moet creatieve keuzes hebben gemaakt.

Kan auteursrecht dan een recept beschermen? Het antwoord is: ja, maar in principe gaat het dan om de beschrijving van een recept. En hierbij draait het dan met name om de creatieve keuzes die de maker heeft gemaakt bij het schrijven ervan. Op een zakelijk geschreven recept (bijvoorbeeld: “snijd de paprika’s in reepjes”) is auteursrechtelijke bescherming in principe lastig, want hier maak je niet veel creatieve keuzes. Als een recept echter op een geheel eigen wijze opgeschreven is, dan kan er auteursrecht op rusten.

Les 2: Een recept een-op-een overnemen is geen goed idee

Een (geschreven) recept kan dus auteursrechtelijke bescherming genieten, als het anders is dan wat er al is en als de maker creatieve keuzes heeft gemaakt bij het schrijven ervan. Voor de vraag of er inbreuk wordt gepleegd, is o.a. van belang of auteursrechtelijk beschermde trekken van een werk overgenomen zijn waardoor dezelfde totaalindruk ontstaat. 

Het een-op-een overnemen van een recept is dan ook geen goed idee; dan neem je namelijk het risico dat je auteursrechtinbreuk pleegt. Slimmer is het om je enkel te laten inspireren door een recept maar je eigen, creatieve draai eraan te geven en het op je eigen manier te beschrijven waardoor het een andere totaalindruk krijgt.

Les 3: Het overnemen van foto’s is al helemaal een no-go

Sonja Bakker wordt er ook van beschuldigd foto’s ter illustratie van de recepten te hebben overgenomen. Ligt het bij het overnemen van recepten nog wat genuanceerd, bij het overnemen van foto’s is dat niet zo. Daar is het meestal auteursrechtinbreuk. Op foto’s rust in de regel auteursrecht, ongeacht of de foto mooi/goed/leuk is, of niet. En een foto wijzigen (bijvoorbeeld bijsnijden) is niet voldoende om geen inbreuk te maken. Het komt erop neer dat je niet zomaar iemand anders zijn of haar foto mag gebruiken. Heb je een foto nodig ter illustratie van je recept? Dan moet je de maker van de foto om toestemming vragen, zelf een foto maken of gebruik maken van een (meestal betaalde) database met legaal te gebruiken foto’s. 

Les 4: Bij recepten is geheimhouding meestal het antwoord

Je ziet dat het bij beschermen van recepten onder het auteursrecht in principe gaat om de beschrijving van een recept. Bescherming van recepten onder het auteursrecht is dan ook beperkt. En de bescherming die wel mogelijk zou kunnen zijn, kan makkelijk omzeild worden (als je de omschrijving een eigen creatieve draai geeft waardoor er een andere totaalindruk ontstaat).

Wat dat betreft is het intellectueel eigendom-antwoord bij recepten daarom meestal niet het auteursrecht, maar geheimhouding. Dat is ook hoe Coca-Cola zijn recept voor de populaire frisdrank beschermt: door er alles aan te doen zodat het geheim blijft. Als je samenwerkt met anderen (bijvoorbeeld investeerders) is voor geheimhouding een goede NDA (Non-Disclosure Agreement) noodzakelijk. Hierin spreek je af onder welke voorwaarden je informatie deelt met de ander en wat er gebeurt als de ander zich niet aan de afspraken houdt. Ook kan het verstandig zijn om je recept vast te leggen in een i-DEPOT. Het i-DEPOT is een wettelijk bewijsmiddel met een datumstempel waarin je vastlegt op welk moment je een bepaald idee (bijvoorbeeld een recept) hebt bedacht. Het i-DEPOT geeft echter geen intellectueel eigendomsrecht.

Hulp bij het opstellen van een goede NDA

Handelsnaamrecht

Gerelateerde blogs

In 5 stappen naar een geregistreerd merk

In 5 stappen naar een geregistreerd merk

Lees meer
Intellectueel Eigendom, wat is het en wanneer heb je er recht op? 1

Intellectueel Eigendom, wat is het en wanneer heb je er recht op?

Lees meer
Een juridisch sterke merknaam bedenken - Zo doe je dat

Een juridisch sterke merknaam bedenken - Zo doe je dat

Lees meer